Nội dung
Ketamin được phân loại vào nhóm III và được sử dụng tại các cơ sở y tế như một loại thuốc gây mê. Tuy nhiên, do tác dụng gây ảo giác và an thần, Ketamine cũng bị lạm dụng và khi sử dụng kéo dài có thể gây nghiện.
- Sơn tra có tác dụng gì với sức khỏe?
- Tìm hiểu tật dính thắng lưỡi ở trẻ em và cách điều trị
- Não úng thuỷ là gì? Nguyên nhân gây não úng thuỷ?
Ketamin là gì?
Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Y Dược Hà Nội, Ketamin, gọi tắt là “Ke,” là một loại thuốc gây mê phân ly (đóng băng nhận thức cảm giác), được FDA Hoa Kỳ chấp thuận và kê đơn từ những năm 1970 cho cả người và thú y. Các bác sĩ sử dụng Ketamin trong quá trình gây mê để bắt đầu và duy trì trạng thái gây mê, nhằm đảm bảo bệnh nhân không cảm thấy đau và không thoải mái trong quá trình phẫu thuật hoặc thủ thuật. Ngoài ra, Ketamin còn được ứng dụng để điều trị cơn đau mãn tính.
Tác dụng của Ketamin
- Cắt đứt chọn lọc những con đường gây hội tụ ở não, giúp làm dịu thần kinh.
- Liều thấp có tác dụng giảm đau khi tương tác với Opiat.
- Làm giãn phế quản.
- Kích thích hệ tim mạch, gây tăng nhịp tim và tăng huyết áp.
Chỉ định và chống chỉ định Ketamin
Ketamin được chỉ định trong các trường hợp sau
- Gây mê chẩn đoán hoặc phẫu thuật ngắn
- Các kỹ thuật chẩn đoán thần kinh như chụp cắt lớp ngày, MRI não – não thất, làm tủy đồ, chọc dò tủy sống.
- Gây mê ở người hen phế quản để giảm nguy cơ bị cơn co thắt phế quản.
- Gây mê bệnh nhân nguy cơ hoặc đang tụt huyết áp
- Phẫu thuật nông như cắt bỏ mô hoại tử, băng bó, ghép da ở người bị bỏng.
- Phẫu thuật chỉnh hình bao gồm nắn xương kín, đóng đinh xương đùi, cắt cụt, và sinh thiết.
- Phẫu thuật mắt, tai mũi họng, và nhổ răng.
- Mổ lấy thai.
Các trường hợp chống chỉ định Ketamin bao gồm:
- Tăng áp lực nội sọ, có tiền sử tai biến mạch máu não, chấn thương sọ não, khối u, xuất huyết trong não.
- Bệnh tâm thần, ảo giác.
- Tổn thương mắt hoặc tăng nhãn áp.
- Nhiễm độc giáp.
- Tăng huyết áp, suy mạch vành.
- Sản phụ có sản giật hoặc tiền sản giật
Tác dụng phụ
Các tác dụng phụ thường gặp
- Nhịp tim nhanh.
- Tăng huyết áp (tỷ lệ thay đổi thường từ 20 – 25% so với trước khi gây mê).
- Tăng trương lực cơ, cử động co cứng, giật rung giống động kinh
- Run, nói ngọng.
- Ảo giác và kích động. Ảo giác thường sẽ mất đi khi tỉnh dậy, nhưng một số người có thể tái hiện ảo giác sau vài tuần sau phẫu thuật.
Các tác dụng phụ hiếm gặp
- Hạ huyết áp, nhịp tim chậm hoặc rối loạn
- Suy hô hấp khi tiêm tĩnh mạch
- Tăng áp lực nội sọ.
- Chán ăn, buồn nôn, và nôn.
- Vấn đề về thị giác như tăng nhẹ nhãn áp và rung giật nhãn cầu.
Lưu ý rằng không phải tất cả người sử dụng Ketamin đều phải trải qua các tác dụng phụ này, và tác động có thể thay đổi từ người này sang người khác.
Liều dùng
Ketamin có thể được sử dụng thông qua hai cách tiêm khác nhau:
- Tiêm tĩnh mạch: Liều 2,0 mg/kg có tác dụng gây mê để phẫu thuật trong vòng 1 phút sau khi tiêm và kéo dài tác dụng từ 5 đến 15 phút.
- Tiêm bắp: Liều 10 mg/kg có tác dụng gây mê để phẫu thuật trong 3 – 5 phút sau khi tiêm và kéo dài tác dụng từ 12 – 25 phút.
Để kéo dài thời gian gây mê hoặc giảm đau, có thể tiếp tục truyền Ketamin thông qua hình thức truyền dịch nhỏ giọt.
Cách dùng Ketamin an toàn
Theo các Dược sĩ Cao đẳng Dược TPHCM cho hay Ketamin chỉ được sử dụng tại bệnh viện dưới sự hướng dẫn và theo dõi của các bác sĩ gây mê để đảm bảo an toàn. Có thể kết hợp Ketamin với một loại thuốc khác để ngăn ngừa chứng ảo giác
Nếu tiêm tĩnh mạch, cần tiêm chậm trong khoảng thời gian 60 giây và không được tiêm nhanh để tránh suy hô hấp.
Không nên dùng chung bơm tiêm khi sử dụng Ketamin với các Barbiturat, vì hai chất này tương kỵ nhau và có thể gây kết tủa.
Khi sử dụng Ketamin, cần chuẩn bị đầy đủ các trang bị hồi sức cấp cứu.
Cần thận trọng khi sử dụng Ketamin trên người nghiện rượu hoặc ngộ độc rượu cấp tính.
Tổng hợp bởi: caodangyduocpasteurtphcm.edu.vn
Discussion about this post